DE ZEVEN GEBODEN
In de calvinistische traditie worden in de morgendienst
vaak de
Tien Geboden gelezen. Uit die goede gewoonte spreekt het besef dat Gods
geboden heilzaam zijn voor ons leven en samenleven. Maar het
is
de vraag of wij als christenen ons zomaar de Tien Geboden kunnen
toe-eigenen. Met bijvoorbeeld het Sabbatsgebod lopen we al vast (want
onze christelijke zondag is geen "verplaatste sabbat"). De Tien Geboden
zijn allereerst gegeven aan Israël, aan het Joodse volk. Maar
de
Joodse traditie kent naast de Tien Geboden ook de Zeven Geboden, de
zogenaamde Noachitische Geboden, bestemd voor alle mensen. In Noach
sluit God Zijn verbond met de hele wereld (Genesis 9). Deze Zeven
Noachitische Geboden zijn:
1. Gebod om rechtvaardigheid te betrachten.
2. Verbod om Gods Naam te misbruiken.
3. Verbod op afgoderij.
4. Verbod om te doden.
5. Verbod op onzedelijkheid zoals incest.
6. Verbod om te stelen of iemand te ontvoeren.
7. Verbod op het eten van het vlees van een nog levend dier.
In een artikel van rabbijn Lody B. van de Kamp vond ik de Zeven Geboden als volgt weergegeven:
(3) het geloven in één G'd.
(2) het verbod op blasfemie.
(4) niet moorden.
(5) geen seksuele perversiteit.
(6) niet stelen.
(7) geen levende dieren eten.
(1) de plicht van het instellen van een rechtssysteem.
Door deze regels na te leven ... ligt er een hemelse toekomst weggelegd voor iedere burger op deze door G'd geschapen aarde.
Ik citeer de Zeven Geboden hier in de bewoording en in de volgorde van
Van de Kamp en zet er voor het gemak de eerder genoemde nummers tussen
haakjes voor.
Ook in het Nieuwe Testament worden we herinnerd aan de Noachitische
Geboden. In de vroege christelijke kerk was er verschil van mening over
de vraag of niet-Joodse christenen zich moesten houden aan de hele
Joodse Wet. Tenslotte besloot men om aan de niet-Joodse christenen
slechts vier verboden op te leggen. Zie Handelingen 15:20 vgl. 29 - ik
zet de nummers van hierboven erbij:
(3) Verbod van vlees uit de
afgodendienst.
(5) Verbod van ontucht.
(4) Verbod van bloed (het eten van bloed
of het plegen van moord).
(7) Verbod van het eten van vlees met
het bloed er nog in.
Hiermee zijn in de praktijk nog niet alle problemen opgelost. Zo wijzen
de Noachitische geboden en ook Handelingen 15 in de richting van
ritueel slachten, waarbij het vlees helemaal leegbloedt. En ritueel
slachten beschouwen wij als minder diervriendelijk.
De Noachitische Geboden uit de Joodse
traditie zie ik als een omschrijving van humaniteit. Naast de eigen
identiteit van het Joodse volk (met als hoogtepunt: de sabbat) staat de
menselijkheid van alle mensen. Wij drukken de humaniteit tegenwoordig
(om precies te zijn: sinds de Déclaration des droits de l'homme et du citoyen van 1789 en zeker sinds de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
van 1948) uit in de Rechten van de Mens. Het lijkt me goed Bijbels om
de humaniteit te omschrijven met Gods heilzame geboden. De ethiek van
de Zeven Geboden geldt voor alle mensen en is daardoor verbindend en
inclusief. Van levensbelang voor de toekomst van de mensheid die dreigt
te worden verscheurd door exclusieve religieuze pretenties.
Ook de christelijke traditie kent
de Noachitische Geboden. Ik noem één voorbeeld. Abraham
Kuyper schreef drie dikke boeken over De Gemeene Gratie (in boekvorm gepubliceerd in 1902-1904). Met gemeene gratie
bedoelt Kuyper Gods goedheid over alle mensen zonder onderscheid. Hij
begint (!) zijn uitvoerige betoog met een uiteenzetting over Gods
verbond met Noach (De Gemeene Gratie deel I pag. 5-92). Het Joodse zevental Noachitische geboden vindt Kuyper te veel van het goede (pag 41). Hij beperkt De ordinantiën van het Noachitisch Verbond (pag. 41-47) tot een tweetal: het verbod om bloed te eten en het gebod om het menselijke leven te beschermen.
Jaren geleden heb ik de Tien
Geboden
berijmd. Het leek me goed om als pendant van de Tien Geboden ook de
Zeven Geboden te berijmen; en wel op de zelfde melodie: de Tien Geboden
/ Psalm 140.
1. Zeven geboden zijn gegeven.
God sloot
met Noach Zijn verbond:
een weg
om naar Zijn wil te leven
voor
mensen heel de wereld rond.
2. Behoed het recht en leef
rechtvaardig.
Heb
eerbied voor de Naam van God.
Geen
schepsel is verering waardig.
Vermoord
geen mens: het beeld van God.
3. Ontucht kan niemand vreugde
geven.
Ontvoer
geen mens en steel geen goed.
Heb
altijd eerbied voor het leven
van mens
en dier, dus eet geen bloed.
4. Zeven geboden zijn gegeven
aan
mensen heel de wereld rond:
de weg om
naar Gods wil te leven.
Gods boog
bevestigt Zijn verbond.