WINDOWS 10
In augustus (2015) had ik vacantie. Een mooie gelegenheid om Windows 10
te installeren en te proberen. In mijn geval ging het om een upgrade
vanuit Windows 7. Hieronder mijn ervaringen van de eerste maand.
De installatie kostte meer tijd dan het uurtje dat ons was
voorgespiegeld; toch wel een uur of twee. Daarna deed de computer het
naar behoren. Alleen was ik een heleboel drivers kwijt: van het
moederbord en van mijn printer. Gelukkig kon ik alles weer aan de praat
krijgen, omdat ik veel installatie-bestanden zorgvuldig bewaar op
een externe schijf.
Bij een upgrade neemt Windows 10 de geïnstalleerde programma's
over. Maar dat gebeurt nogal selectief: sommige programma's moet je
handmatig opnieuw installeren. Windows 10 neemt ook in principe het
bestaande register over; dus met alle flarden van misschien al lang
weer verwijderde programma's. Dat kan een argument zijn voor een clean install.
Windows 10 wil een combinatie zijn van Windows 7 en Windows 8. Zo
vertoont na installatie het startscherm zowel de aloude startknop
(Windows 7) als de tegels van allerlei apps (Windows 8). Maar het moet
me van het hart dat Windows 10 meer een optelsom is dan een geslaagde
integratie. Ik noem een paar voorbeelden.
- In Windows 7 kon je programma's
kwijt: een browser, een office-pakket, enz. Windows 8 werd gedomineerd
door apps,
met name bedoeld voor tablets; Windows 8 had daarom een dubbel
start-menu: één voor programma's en
één
voor apps. Windows 10 noemt de aloude programma's bureaublad-apps en
de echte apps: apps.
Ze staan zusterlijk door elkaar in het startmenu. Maar het zijn en
blijven technisch twee totaal verschillende sporen. Bovendien heten de
aloude programma's in het aloude Configuratiescherm nog
altijd: Programma's. Dat
is inconsequent en verwarrend.
- Dat Configuratiescherm brengt me op een volgend manco. Je
moet de
instellingen van Windows telkens op twee plaatsen zoeken. Zo staan een
groot aantal instellingen bij elkaar in het aloude Configuratiescherm
uit Windows 7, maar daarnaast heb je het nieuwe Instellingenmenu van
Windows 10. Sommige instellingen kun je langs beide wegen bereiken,
andere slechts via hetzij het Configuratiescherm, hetzij Instellingen.
Ander voorbeeld: als je op het netwerk-ikoontje in het systeemvak linksklikt, kom je bij
de Windows 10-netwerkinstellingen - als je erop rechtsklikt, kom je bij
het Netwerkcentrum van Windows 7.
- Voorafgaande aan Windows 7 is er een hoop
juridisch gedoe
geweest over de vrije browserkeuze. Microsoft mocht haar gebruikers
niet standaard Internet Explorer door de strot duwen (maar achter de
schermen was Internet Explorer wel aanwezig). Windows 10 is voorzien
van de nieuwe snelle browser Microsoft Edge, die stevig vastgeklonken
zit in het besturingssysteem - maar de aloude Internet Explorer sjokt
ook nog altijd mee (je kunt Internet Explorer wel verwijderen via Windows onderdelen,
maar dan raak je - vrees ik - ook je greep op je html-instellingen
kwijt). Zo krijgen we dus nu standaard twee browsers! Natuurlijk blijft
het mogelijk daarnaast nog Chrome of Firefox te installeren.
- Merkwaardig vind ik dat ook de vormgeving op twee gedachten
is
blijven hinken. Alles wat uit Windows 8 afkomstig is of nieuw in
Windows 10, heeft een eigen stijl, gekenmerkt door o.a. strakke dunne
letters. Maar elementen uit Windows 7 hebben hun eigen stijl behouden,
waarbij de letters (op mijn scherm) wat dikker en pasteuzer zijn
geworden. Als je bijvoorbeeld Logboeken
opent, heeft de titelbalk de stijl van Windows 8 > 10, maar de
menubalk en alles eronder de stijl van Windows 7. Dat staat slordig.
- Voor de fijnproevers: sommigen dingen op een computer krijg
je
niet voor elkaar met de grafische interface (zeg maar: met muis of
touchscreen), daar heb je een opdrachtregel voor nodig. Om Windows 10
aan te sturen zijn er naast elkaar twee opdrachtregelprogramma's: de
aloude Opdrachtprompt
en de nieuwere Powershell.
Je kunt ze niet door elkaar gebruiken: ze hebben elk hun eigen toepassingen en gebruiksaanwijzing (syntaxis). Dat maakt
computeren er niet simpeler op.
Een aantal losse opmerkingen, positief en negatief.
- Gelukkig is Windows 10 niet belastender voor je systeem dan
Windows 7 of 8. Een computer waarop Windows 7 of 8 draait, kan ook
Windows 10 hebben.
- Windows 10 start redelijk snel op.
- De nieuwe browser Microsoft Edge is snel: de snelste
browser die ik ken.
- Je krijgt bij de installatie van Windows 10 een aantal apps
mee: geld, nieuws, weer, sport, enz. Die apps betrekken hun informatie van Bing,
de informatiedienst annex zoekmachine van Microsoft. Nu ben ik nooit
een fan geweest van Bing, maar met al die apps kom je helemaal in de
(ten)takels van Bing te hangen.
- Op mijn computer gaven de apps zoveel storing op het
systeem, dat
ik ze er tenslotte allemaal af gegooid heb (via een opdracht op de
Powershell). Toen kwam het systeem eindelijk tot rust. Het kan zijn dat de apps bij een clean install
wèl feilloos werken.
- Ik had het hierboven al over de (ten)takels van Bing. In
het
algemeen zou ik alle gebruikers van Windows 10 dringend willen adviseren om alle
privacy-instellingen kritisch te bekijken. We moeten Microsoft en
anderen nu ook weer niet al te wijs maken.
- De functie OneDrive (symbool: het wolkje) is stevig
verankerd in Windows 10: Microsoft nodigt ons vriendelijk uit om onze
bestanden óók of zelfs uitsluitend te parkeren in
haar cloud. OneDrive is dan zo vriendelijk de bestanden op je computer en de bestanden in de cloud
voor je te synchroniseren. Natuurlijk kan het heel handig zijn om met
verschillende apparaten (pc, laptop, tablet) dezelfde bestanden te
kunnen raadplegen en bewerken. Maar ik houd mijn bestanden graag in
eigen hand.
- Zoals ik hierboven al schreef: het startmenu vermeldt door
elkaar de oude programma's (bureaublad-apps)
en de nieuwe apps. De
snelkoppeligen van de
programma's / bureaublad-apps kun je bewerken en beheren op dezelfde
plekken als voorheen onder Windows 7: in ProgramData en Appdata. Maar
de vermelding van de echte apps kun je op deze manier niet bewerken;
mogelijk kan dat via het register, maar dat moet ik nog eens uitzoeken.
En voor de pif's (snelkoppelingen) van enkele oude DOS-achtige
programma's (die het onder Windows 10 nog altijd doen!) is in het
startmenu helemaal geen plaats.
- Evenals vorige versies heeft Windows 10 een groot aantal
onderdelen die naar believen kunnen worden aan- en uit-gezet (via
Configuratiescherm > Programma's > Windows onderdelen).
Het valt me op dat standaard een heleboel onderdelen aanstaan, die
de gemiddelde gebruiker nooit nodig heeft. Dat was voor mij aanleiding
tot een grote schoonmaak: less
is more.
- Vorige versies van Windows maakten automatisch periodiek een
herstelpunt. Windows 10 maakt wel zelf een herstelpunt bijvoorbeeld bij
het installeren van een update. Ook kun je handmatig een herstelpunt
maken. Maar Windows 10 maakt niet automatisch periodiek een
herstelpunt. Dat moet je handmatig doen. Het kan ook via de Taakplanner.
- Windows 10 heeft geen pdf-programma nodig. Pdf-bestanden kun je
openen met Edge (maar je kunt ze met Edge niet bewerken en je ziet in
Edge geen zijbalk met de indeling van het bestand). En met de Microsoft naar PDF Afdrukken - functie kun je een tekstbestand, afbeelding of webpagina omzetten in een pdf-bestand.
- In een Verkenner-venster kun je via het menu Bestand direct een
opdrachtprompt of powershellprompt openen (al dan niet als
Administrator) in de map waarin je aan het werk bent. Dat kan heel
handig zijn.
Het verhaal hierboven bevat mijn eerste ervaringen met Windows 10.
Inmiddels gebruik ik het enkele maanden. Mijn conclusies zijn nu:
a) Windows 10 draait soepel en stabiel. In drie maanden geen grote problemen gehad.
b) De hierbovem genoemde dubbele vormgeving (Configuratiescherm naast
Instellingen, enz.) blijft inconsequent, maar bijna alles went.
Tenslotte: Op een stokoude computer heb ik het besturingssysteem Lubuntu (een Linux-variant) draaien:
alles wat je nodig hebt, met maar een kwart van de systeembelasting van
Windows 10. Het leven kan zo simpel zijn.
