HEER VAN HEMEL EN AARDE
Elders op deze website ga ik in op het dankgebed na de maaltijd Mensenlievend God. Naar aanleiding daarvan kreeg ik een vraag naar een ander gebed, bedoeld om te bidden vóór de maaltijd: Heere des hemels en der aarde. Dat gebed blijkt een zusje te zijn van het dankgebed Mensenlievend God. De tekst is ook te vinden op dezelfde twee plekken, namelijk in de Korte Vragen van Jacobus Borstius en in het Dienstboek deel II van de Protestantse Kerk in Nederland, pag. 520-521. Ik zet beide versies naast elkaar:
| Borstius | Dienstboek |
| Heere des hemels en der aarde! zegen mij in deze Uw gaven, opdat mijn zwak en behoeftig lichaam daardoor versterkt worde. Geef mij ook een gezicht van mijn geestelijk gebrek en onmacht, opdat ik mag hongeren en dorsten naar de volmaakte gerechtigheid van Uw Zoon en daarmee verzadigd worde ten eeuwigen leven. Amen. |
Heer van hemel en aarde, zegen ons met uw liefdegave, opdat ons zwak en behoeftig lichaam daardoor verkwikt en versterkt moge worden. Geef ons ook een levendig zicht op ons geestelijk gebrek en onmacht, zodat wij hongeren en dorsten naar de volmaakte gerechtigheid van uw lieve Zoon Jezus Christus om daarmee verzadigd te worden voor het eeuwige leven. Amen. |
Het Dienstboek geeft als bron mondelinge overlevering (pag. 1010); dat verklaart de kleine verschillen in bewoording. Opvallend is het verschil tussen enkelvoud (Borstius) en meervoud (Dienstboek). Voor beide mogelijkheden valt wat te zeggen. De maaltijd is bij uitstek de gelegenheid om als gezin samen te zijn en samen te bidden - maar veel mensen wonen alleen, eten alleen en bidden alleen.
Het gebed vóór de maaltijd Heer van hemel en aarde en het dankgebed ná de maaltijd Mensenlievend God zijn geestelijk verwant in de overgang van het letterlijke voedsel naar het geestelijke voedsel: de gerechtigheid van Christus.